Bałagan. Hałas. Przekroczone normy.
Rok szkolny 2016/2017 był ostatnim rokiem, w którym w większości szkół podstawowych dzieci uczyły się w budynkach sprawdzonych pod względem przepisów BHP. Wdrożona w szaleńczym tempie reforma systemu szkolnego wymusiła pozostawienie w podstawówkach dwóch dodatkowych roczników. Pojawiły się problemy – tłok, hałas, deficyt sal lekcyjnych, konieczność organizacji nauki na zmiany. W tych okolicznościach dyrektorzy coraz częściej muszą zapomnieć o przepisach i normach. Na sale lekcyjne przeznacza się pomieszczenia, które pierwotnie miały pełnić inne funkcje, zacieśnia szatnie, stołówki i korytarze.
Ważne z punktu widzenia higieny pracy kwestie reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Rozporządzenie posiada tekst jednolity i można je przeczytać np. na Internetowym Systemie Aktów Prawnych.
W przypadku szkół najważniejszymi zapisami tego rozporządzenia są tzw. WT czyli warunki techniczne określające:
1. Poziom podłogi klasy
§ 73. [POZIOM PODŁOGI]
1. W pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi poziom podłogi powinien znajdować się powyżej lub być równy poziomowi terenu przy budynku.
Ten przepis oznacza, że klasy nie mogą być urządzane poniżej poziomu terenu przy budynku. Niedopuszczalne jest przeznaczenie na klasy pomieszczeń technicznych, suteren czy pomieszczeń szatniowych, które bardzo często znajdują się poniżej poziomu przyległego terenu.
2. Czas nasłonecznienia pomieszczeń
§ 60. [MINIMALNY CZAS NASŁONECZNIENIA POMIESZCZEŃ]
1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu, innych formach opieki przedszkolnej oraz szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia wynoszący co najmniej 3 godziny w dniach równonocy w godzinach 8:00–16:00
Przed przeznaczeniem jakiegoś pomieszczenia na klasę należy więc sprawdzić, czy np. sąsiedni budynek nie zacienia pomieszczenia. Jeżeli szkoła zlokalizowana jest w gęstej zabudowie śródmiejskiej może się okazać, że są w niej pomieszczenia, które są zacienione niemal przez cały dzień.
3. Wysokość klasy
§72 [Wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi]
1. Wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna odpowiadać wymaganiom określonym w poniższej tabeli, jeżeli przepisy odrębne, w tym dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń służby zdrowia, nie określają innych wymagań:
| Pomieszczenia do pracy **), nauki i innych celów, w których nie występują czynniki uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia, przeznaczone na stały lub czasowy pobyt: | |
| a) nie więcej niż 4 osób | 2,5 |
| b) więcej niż 4 osób | 3,0 |
Jak wynika z powyższego paragrafu wysokość pomieszczeń klasowych nie może być mniejsza niż 3 m. Dopuszcza się wyjątkowo adaptowanie na pomieszczenie klasowe sali o wysokości nie mniejszej niż 2,5 m pod warunkiem zastosowania wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji i uzyskania zgody Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.
„Pomieszczenia, których wysokość powinna, zgodnie z ust. 1, wynosić co najmniej 3 m i 3,3 m, mogą być obniżone do wysokości nie mniejszej niż 2,5 m w przypadku zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji, pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
4. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne
§ 84. [Ustępy ogólnodostępne]
1. W budynku użyteczności publicznej i zakładu pracy należy urządzić ustępy ogólnodostępne.
2. W budynkach, o których mowa w ust. 1, w ustępach ogólnodostępnych powinna przypadać co najmniej jedna umywalka na 20 osób, co najmniej jedna miska ustępowa i jeden pisuar na 30 mężczyzn oraz jedna miska ustępowa na 20 kobiet.
Szkoła zaliczana jest do budynków użyteczności publicznej i w każdej placówce należy zapewnić odpowiednią ilość ustępów dla kobiet (dziewcząt) oraz mężczyzn (chłopców). Dyrekcja placówki oświatowej zobowiązana jest do sprawdzenia, czy ilość przebywających jednocześnie na danym piętrze osób ma zapewnioną odpowiednią ilość umywalek i toalet.
Warto przypominać o tych przepisach celowo, bo coraz częściej pojawiają się sygnały od zaniepokojonych rodziców, czy nawet nauczycieli, że dzieci uczą się w warunkach urągających zdrowemu rozsądkowi . Trzeba mieć świadomość, że zaniedbania, które zdarzają się obecnie przede wszystkim w szkołach podstawowych, za rok staną się codziennością w zatłoczonych szkołach średnich.